Heiligabend

In de kleine badkamer staat een ronde petroleum kachel te branden. Vanuit het lavet kijk ik naar het metalen, gespiraliseerde handvat, het blauw groene beton emaille op de wanden en de gele granito vloer. De kachel een Valor 525T heb ik nog steeds, als je bovenkant wegklapt, de petroleum container met ronde lont en de afvuldop met metertje. 

Het was ijskoud in de badkamer die later werd voorzien van een elektrische straalkachel en kunststof zitbad zoals gebruikelijk in de jaren ‘70. Het was een bijzondere avond, het was heiligabend. Een traditie die mijn moeder van huis uit had meegekregen, ome Günter en tante Rosie stuurden altijd een mooi pakket uit Duitsland vol Duitse lekkernijen. De lebkuchen, met marsepijn gevulde domino blokken, chocola… veel chocolade. 

Met natte gekamde haren, voorverwarmde pyjama de warme woonkamer in waar de boom met elektrische Philips kaarsen stond, de kaarsen aan. Onder de boom een opgemaakt bord met in zilver papier verpakte mandarijnen, noten, koekjes en uiteraard chocolade. Het pakketje uit Solingen onder de boom. 

Ik vind kerst moeilijk, mijn ouders beiden gestorven in december. Mijn moeder verliet het toneel op 1e kerstdag… mijn neef en nicht kwamen meteen naar me toe. Terwijl we zaten te eten knipperde het licht boven de tafel en van een kaars die brandde naast een foto van mij en mijn moeder droop het kaarsvet over haar gezicht alsof ze huilde. Niet veel later een enorme steekvlam en de kaars doofde. 

Mijn neef en nicht maken deel uit van mijn ontwikkeling. Klinkt wellicht zwaar maar door hen heb ik dingen anders leren zien qua vormgeving en ook de kunst. Het schrijven voelde ik wel in me maar durfde het nooit omdat met mijn IJmuiden-Oost achtergrond kennen en kunnen, liggen en leggen door elkaar worden gehaald en afgedaan met een, je weet toch wat ik bedoel? Dan is vormgeving en productontwikkeling veilig. Het heeft me gevormd, mijn rode haar, enig kind zijn, elke dag uitgescholden worden en gepest… elke dag vechten. 

Vechten begreep ik, worstelen en afwijzingen ook. Soms vraag ik me af of ik dat nu erg moet vinden omdat het me gebracht heeft waar ik wilde zijn. 

31 december op Barbara in Haarlem en volgens de begrafenisondernemer moest ik blij zijn dat de grond niet bevroren was en de kuil gegraven was, waar iemand blij mee kan zijn. Een paar maanden eerder bezocht ik met mijn moeder het graf van mijn vader, wat ik zelf mocht ontwerpen. Ze stond naast me, bewust van haar darmkanker, en keek naar de grafsteen. Raar hè Ton? Straks lig ik ook hier. Ik staarde naar haar zwarte lakschoenen op de zanderige grond voor het graf. 

De klokken moeten luiden als ze het kerkhof op rijden, en geen droge cake hoor! Doe maar lekker krentenbrood met roomboter of kerststol als ik dat haal. Ze had haar begrafenis geregisseerd met slechts één opening, ik mocht één muziekstuk uitzoeken. Eén koffertje uit mijn jeugd met alle polissen, de handgeschreven adressen, een doosje met de trouwring van mijn vader en een troostrijke afscheidsbrief. 

Het rode zilverpapier haal ik van de kerstman uit Solingen, niet teveel chocolade anders wordt je misselijk…